Củ dền không chỉ là một thực phẩm để chế biến thành những món ăn ngon, mà đây còn là một vị thuộc từ thiên nhiên tốt cho sức khỏe. Củ dền đỏ là một trong những loại rau củ dinh dưỡng, đặc biệt chứa nhiều Vitamin C, Vitamin A và Acid folic.

Củ dền giàu dinh dưỡng và ít calo

Củ dền hay củ dền đỏ là một loại củ có màu tím than hoặc đỏ thẫm. Đây còn là một loại thực phẩm có thể chế biến ra nhiều món ăn, thức uống ngon miệng và còn có thể dùng để nhuộm màu. Thế nên, để có thể hiểu rõ hơn về tác dụng của củ dền, chúng ta sẽ xem xét về các thành phần dinh dưỡng có trong 100g có thể cung cấp như sau:

• 43 calo
• Natri 78mg (chiếm 3% lượng cần hằng ngày)
• Chất xơ 2.8g (10 % DV)
• Đường 6,8g
• Protein 1.6g (3 % DV)
• Kali 325mg (7 % DV)
• Canxi 16mg (1 % DV)
• Sắt 0,8mg (4 % DV)
• Đồng 0,07 mg (8 % DV)
• Vitamin B6 0.067 mg (4 % DV)
• Folate, DFE [Vitamin B9] 109.00 mcg (27 % DV)
• Vitamin C 4.9 mg (5 % DV)

Theo y học cổ truyền, củ dền có vị ngọt, hơi đắng, tính hàn, tác dụng thông tâm, khai vị, mạnh tỳ, hạ khí, bổ nội tạng, làm mát máu vừa làm thông huyết mạch, khỏi đau đầu và sườn hông căng tức. Hạt làm mát và ra mồ hôi; lá tiêu sưng viêm.

1. Những lợi ích của củ dền

1.1. Củ dền đỏ có tác dụng duy trì chức năng gan

Gan là cơ quan có nhiều chức năng quan trọng với cơ thể, trong đó có chức năng thải độc, loại bỏ chất gây hại cho sức khỏe. Trong củ dền đỏ có chứa chất betacyanin, đây cũng là chất tạo nên màu tím rất đặc trưng mà ít loại củ quả có được. Hơn nữa, betacyanin còn là hoạt chất tốt có tác dụng thúc đẩy hoạt động giải độc gan tốt hơn qua hiệu ứng dây chuyền đến mạch máu.

Vì thế, ăn củ dền đỏ sẽ giúp hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến gan như: viêm gan, ngộ độc thực phẩm, vàng da, nôn mửa, tiêu chảy,…

Ở những người thừa cân hoặc có chế độ ăn không lành mạnh, nguy cơ cao tích tụ mỡ thừa trong gan cũng như các cơ quan nội tạng. Củ dền đỏ được khuyến khích để giảm sự tích tụ mỡ thừa, giúp giảm cân hiệu quả. Vì thế, nước ép củ dền đỏ có mặt trong nhiều chế độ ăn giảm cân, giảm mỡ thừa.

Củ dền đỏ là loại củ dinh dưỡng được nhiều người ưa thích

1.2. Tác dụng của củ dền đỏ trong điều hòa huyết áp

Bệnh lý liên quan đến huyết áp là một trong những bệnh lý phổ biến nhất đe dọa đến sức khỏe. Các nghiên cứu khoa học gần đây đã chỉ ra, mỗi ngày nếu sử dụng 500ml nước ép của củ dền đỏ sẽ có tác dụng điều hòa huyết áp rất tốt.

Nguyên nhân khiến loại củ này có khả năng điều hòa huyết áp được cho là do hàm lượng nitrat cao.

Củ dền đỏ có tác dụng điều hòa huyết áp

1.3. Củ dền đỏ có tác dụng bổ máu

Trong củ dền đỏ còn chứa hàm lượng sắt khá cao, sắt lại là khoáng chất quan trọng trong việc tái tạo, hình thành tế bào máu trong cơ thể. Đặc biệt ở những người bị mất máu do tổn thương, phẫu thuật, phụ nữ mang thai hoặc sau chu kỳ kinh nguyệt nên bổ sung sắt để tái tạo máu tốt hơn.

Ngoài sắt thì củ dền đỏ còn cung cấp cả chất đồng, giúp phòng và điều trị bệnh thiếu máu. Tuy nhiên, với người đang điều trị bệnh bằng thuốc nên tham khảo ý kiến bác sĩ về khả năng cũng như lượng dùng để không ảnh hưởng đến hiệu quả thuốc điều trị.

1.4. Củ dền đỏ có tác dụng tăng cường miễn dịch

Củ dền đỏ được chứng minh chứa hàm lượng Vitamin và khoáng chất rất cao, đây là nguyên nhân khiến loại củ này khi ăn vào giúp tăng cường miễn dịch cơ thể, ngăn ngừa nhiễm trùng và các bệnh lý. Hơn nữa, dinh dưỡng trong củ dền đỏ còn thúc đẩy cơ thể sản sinh tế bào máu mới, kích thích sự oxy hóa của tế bào.

Một hợp chất được tìm thấy trong củ dền đỏ là betaine được chứng minh có vai trò quan trọng trong việc sản sinh chất tạo hưng phấn serotonin của cơ thể. Vì thế, ăn hoặc uống nước ép củ dền đỏ thường xuyên là cách để cải thiện tâm trạng, giúp tinh thần khỏe mạnh, vui vẻ hơn.

1.5. Khi tập luyện nhiều, hãy ăn củ dền

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, củ dền rất tốt cho vận động viên và người tập thể dục, thể thao. Một đánh giá khoa học cho thấy, nước ép củ dền có thể tăng cường sức bền, đặc biệt đối với các bài tập cardio (bài tập tăng nhịp tim như chạy, nhảy dây,...), nâng cao hiệu quả cho các vận động viên.

Nước ép củ dền cũng đã được chứng minh nâng cao hiệu quả đạp xe, giúp tăng cường lưu thông oxy đi khắp đi cơ thể.

Vì vậy, nên uống nước ép củ cải đường khoảng 2-3 tiếng trước khi tập luyện để tối ưu hóa thể lực của bạn.

Nước ép củ dền có thể tăng cường sức bền, đặc biệt đối với các bài tập cardio (bài tập tăng nhịp tim như chạy, nhảy dây,...)

1.6. Củ dền hỗ trợ sức khỏe não bộ, giúp bạn thông minh hơn

Nitrat trong củ dền có thể cải thiện chức năng não, thúc đẩy sự giãn nở của mạch máu, làm tăng lưu lượng máu tới não.

Củ dền đã được chứng minh cải thiện lưu thông máu tới thùy trán của não. Đây là phần não bộ liên quan tới tư duy và trí nhớ. Do vậy, thường xuyên ăn củ dền giúp bạn thông minh hơn.

Một nghiên cứu ở người mắc bệnh tiểu đường type 2 cho thấy, uống nước ép củ dền mỗi ngày trong vòng 2 tuần cải thiện chức năng nhận thức.

1.7. Củ dền đỏ giúp ngăn ngừa táo bón

Táo bón xảy ra khi cơ thể không được cung cấp đủ nước hoặc thiếu chất xơ, giống như mọi loại rau củ quả khác thì củ dền đỏ cũng chứa lượng chất xơ tương đối cao. Vì thế, khi ăn củ dền đỏ hoặc uống nước ép thường xuyên, chứng táo bón sẽ được cải thiện. Bên cạnh đó, chất xơ cùng dinh dưỡng mà loại củ này cung cấp cũng góp phần giúp cơ thể giải độc tốt hơn.

1.8. Củ dền đỏ ngăn ngừa đột quỵ và các biến chứng tim mạch

Nhiều nghiên cứu về tác dụng của củ dền đỏ với sức khỏe đã chứng minh, việc sử dụng loại củ này thường xuyên giúp phòng ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ ở những người trưởng thành. Nguyên nhân là do chất chống oxy hóa trong củ dền đỏ giúp kiểm soát cholesterol, ngăn ngừa oxy hóa và bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Bên cạnh đó, sử dụng củ dền đỏ còn giúp ngăn ngừa sự tích tụ hợp chất nitrosamine - một trong những tác nhân dẫn đến ung thư.

Có thể thấy, củ dền đỏ có rất nhiều tác dụng với sức khỏe, vì thế mà loại củ này được yêu thích sử dụng trong chế biến món ăn hoặc nước ép để uống trực tiếp.

Củ dền đỏ chứa chất giúp ngăn ngừa biến chứng tim mạch

2. Một số lưu ý khi sử dụng củ dền đỏ

Mặc dù chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe song nếu chế biến không đúng cách hoặc dùng cho đối tượng không thích hợp, loại củ này có thể gây hại. Vậy cần lưu ý gì khi chế biến hay sử dụng củ dền đỏ trong chế độ ăn hàng ngày?

2.1. Hạn chế với người bị sỏi thận hoặc có tiền sử sỏi thận

Việc ăn củ dền đỏ hoặc dùng nước ép của củ dền nhiều có thể gây tái phát hoặc khiến tình trạng sỏi thận trở nên nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân là chất oxalate có trong củ dền đỏ có đặc tính như một chất kháng dinh dưỡng, góp phần hình thành nên sỏi thận.

2.2. Không pha nước ép củ dền đỏ với sữa

Nhiều người vì muốn nước ép củ dền đỏ có vị ngọt béo mà dùng sữa để pha thêm, tuy nhiên sự kết hợp này sẽ gây hại cho sức khỏe.

2.3. Không dùng cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi

Nhiều phụ huynh cho rằng nước ép củ dền đỏ có tác dụng bổ máu nên tốt với trẻ nhỏ, song đối tượng trẻ dưới 6 tháng tuổi lại không thích hợp. Đặc biệt, dùng củ dền đỏ kết hợp với sữa còn gây ngộ độc cho trẻ rất nguy hiểm.

Không nên cho trẻ sơ sinh dùng nước củ dền đỏ

Việc nắm bắt rõ những tác dụng có trong củ dền sẽ là thứ sẽ giúp cho chúng ta có thể khai thác tối đa những ích lợi của chúng để bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho bản thân mình.

(Tổng hợp)