Xuyên Tâm Liên - Công năng và chủ trị

Xuyên Tâm Liên 

Xuyên tâm liên còn có tên gọi khác là: Cây lá đắng, công cộng, nhất kiến kỷ, hùng bút, khô đảm thảo, lam khái liên, nguyên cộng

Cây của phân vùng Ấn Độ - Malaixia, mọc hoang và cũng được trồng. Trồng bằng hạt vào mùa xuân. Cây mọc nhanh, sau 80-90 ngày đã thu hoạch được.

Bộ phận dùng: 

• Toàn cây (chủ yếu là lá) - Herba Andrographitis
• Cành lá thu hái vào mùa hè, rễ thu hái vào mùa đông
• Dùng tươi hay phơi khô dùng dần

Tên khoa học: - Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees.

Thuộc họ: Ô rô - Acanthaceae.

Tính vị: vị đắng; tính hàn.

Quy kinh: quy vào kinhvị, phế, đại trường.

Công năng: Thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết, tiêu thũng chỉ thống.

Chủ trị: 

• Trị cảm sốt, cúm, trị ho, viêm họng, viêm phổi, sưng amygdal
• Viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo
• Viêm loét cổ tử cung, khí hư, đau bụng kinh
• Viêm nhiễm đường ruột (lỵ, trực trùng, nhiễm độc thức ăn, sình bụng, sôi bụng, ỉa chảy, bệnh tướt của trẻ em)
• Huyết áp cao, đau nhức cơ thể, tê thấp
• Mụn nhọt, vết thương giải phẫu, bỏng. 
• Dùng ngoài giã đắp mụn nhọt, ghẻ lở và rắn cắn.

Thành phần hóa học: 

Trong cây và lá có các acid hữu cơ, tanin, chất nhựa, đường,... Trong lá có các hoạt chất deoxyan-drographolide 0,1% hay hơn, andrographolide 1,5% hay hơn, neoandrographolide 0,2%, homoandrographolide, panicolide. Còn có andrographan, andrographon, andrographosterin. Rễ chứa mono-O-methylwithtin, andrographin, panicolin, apigenin-7,4'-dimethyl ether. Toàn cây chứa 14- deoxy-11-oxoandrographolide, 14-deoxy -11,12-didehydroandrographolide,... và các panniculide A, B, C. 

Hàm lượng: 10 - 20g/ngày

Cách dùng: 

• Sắc uống
• Dùng ngoài giã nát đắp, không kể liều lượng.
• Ngâm rượu
• Tán bột uống

Tác dụng dược lý:

• Các hoạt chất chiết xuất từ vị thảo dược này có tính kháng khuẩn, chống viêm giúp giảm nhanh triệu chứng và rút ngắn thời gian điều trị bệnh cảm cúm, viêm màng não, cúm gà và sốt xuất huyết. 
• Xuyên tâm liên giúp giảm nhanh các triệu chứng của bệnh cảm cúm như mệt mỏi, sổ mũi, sốt, đau cổ họng và nhức đầu.

Lưu ý:

Xuyên tâm liên cũng được dùng để chữa bệnh cho gia súc, gia cầm (sốt, bệnh phổi, ỉa chảy, lỵ, bệnh toi gà...).